ΞΕΦΥΛΛΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΩΝ ΑΝΟΙΧΤΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ

Παναγιώτης Μαυροειδής

‘’Λαός που δε μαθαίνει από την ιστορία του

είναι υποχρεωμένος να την ξαναζήσει.’’

Το σημείωμα αυτό δεν διεκδικεί ούτε στο ελάχιστο να αποτελέσει ένα κείμενο πάνω στην ιστορία στηριγμένο σε επιστημονική μεθοδολογία και έρευνα.  

Βρισκόμαστε όμως σήμερα  να γιορτάζουμε την  επέτειο της έναρξης της επίθεσης της φασιστικής Ιταλίας στην Ελλάδα. Ζούμε επίσης σε στιγμές τριπλής οικονομικής και πολιτικής κατοχής από Ευρωπαϊκή Ένωση, ΔΝΤ και  ελληνική ολιγαρχία.

Τα κοινωνικά και δημοκρατικά δικαιώματα της κοινωνικής πλειονότητας κηρύσσοντα παράνομα, με την τρικομματική κυβέρνηση της αθλιότητας στο ρόλο του  ντελάλη των θανατικών αποφάσεων της τρόικα.

Με τον Δένδια να δηλώνει ‘’αν η αστυνομία κάνει τη δουλειά της, η Χρυσή Αυγή, δε θα χρειάζεται’’…. Μια δήλωση που λέει πολλά. Κυρίως αποκαλύπτει, πως τα διαφορετικά όπλα και δρόμοι, οι διαφορετικοί  ρόλοι κράτους και παρακράτους, οι διαφορετικές όψεις του φασισμού της γραβάτας και της μπλούζας,   ενοποιούνται τελικά στον  κοινό σκοπό και στόχο:  Ενάντια στο λαό και την προοπτική επαναστατικής εξέγερσης του  για ανατροπή της σύγχρονης χούντας και κατοχής. Δεν είναι ένα έργο καινούργιο.

Μερικές εικόνες λοιπόν από την ιστορία μας, εικόνες που αφορούν το μαύρο στρατόπεδο της αντίδρασης, της εκμετάλλευσης, της ανελευθερίας, αλλά και της υποταγής, της αναξιοπρέπειας, της επαίσχυντης δουλοπρέπειας.  

Και κάποια  σχόλια για ‘’εμάς’’. Για το ευρύτερο στρατόπεδο της αντίστασης, της αξιοπρέπειας, της οργάνωσης της λαϊκής οργής σε νικηφόρα επαναστατική δύναμη επιβίωσης αλλά και ριζοσπαστικής αναγέννησης της κοινωνίας και των σχέσεων της.

Ο  αγαπητός ‘’Γιαννάκης’’ της βασίλισσας  που διορίστηκε πρωθυπουργός

Είναι γνωστό πως η επίσημη ιστορία γράφεται από τους νικητές. Η παραγραφή όμως της αλήθειας δεν είναι και τόσο εύκολη. Η ιστορική μνήμη, ενάντια στη λήθη και τη διαστρέβλωση, αποτελεί ζωτική μάχη για κάθε απελευθερωτικό κίνημα.

Το ΟΧΙ λοιπόν το είπε ο Δικτάτορας Μεταξάς;

Ας δούμε κατ’ αρχήν, ποιος ήταν ο άνθρωπος αναφοράς για τους φασίστες της Χρυσής Αυγής.

Γέννημα θρέμμα του πολιτικού και στρατιωτικού κατεστημένα, με πατέρα έπαρχο και θείο υπουργό των στρατιωτικών. Από τα 14 του στην στρατιωτική Ακαδημία. Με στρατιωτικές σπουδές στη Γερμανία, φυσικά με βασιλική υποτροφία. Διορισμένος από το βασιλιά το 1910 στο Γενικό Επιτελείο Στρατού και ταυτόχρονα υπασπιστής του Ελευθέριου Βενιζέλου. Η βασίλισσα Σοφία τον αγαπούσε τόσο, που τον έλεγε …Γιαννάκη.

Δεν ήταν πάντα λαμπρός ο δρόμος μπροστά του. Το 1923 καταδικάστηκε σε θάνατο για εσχάτη προδοσία, για ατιμωτική παράδοση του Ρούπελ. Εξορίστηκε στη Σαρδηνία, δραπέτευσε, συνελήφθη από την Ιταλική αστυνομία  και για να αποφύγει τη δίκη, μπήκε υπό την προστασία και στην υπηρεσία της Ιταλικής κυβέρνησης.

Αρχηγός αποτυχημένου στρατιωτικού πραξικοπήματος το 1923 και μονίμως αποτυχών πολιτευτής με το κόμμα των Ελευθεροφρόνων, που έμενε πάντα στο περιθώριο.

Και πως βρέθηκε στην κορυφή; Πολύ απλά διορίστηκε!

Το  Κόμμα Ελευθεροφρόνων στις εκλογές του 1936, πήρε μόλις  50.137 ψήφους, 3, 94% και κατέλαβε επτά έδρες, πίσω και από το σχεδόν παράνομο ΚΚΕ που πήρε 73.411 ψήφους και 15 βουλευτές.

Να πως περιγράφει την αποτυχία του ο ίδιος ημερολόγιο του:

«Εκλογαί. Από χθες είχα την διαίσθησιν της αποτυχίας. Ερημιά σπιτιού. Κέντρον, χαλαρότης, μόνον οι πιστοί Κεφαλλήνες. Καμία εκδήλωσις έξω. Σήμερον επίσης, παρ' όλας τας ελπίδας οικείων και φίλων. Νύκτα εξεδηλώθη πλήρως η αποτυχία. Παντού. Εξαιρέσεις Ηλείας και Μεσσηνίας και εκεί μόνον κάτι. Εις Κεφαλληνίαν η επιτυχία όχι πλήρης. Εις Αθήνας η αποτυχία οικτρά. Συμπέρασμα, ο αντιβενιζελισμός δεν με θέλει, με απέβαλεν εκ του μέσου του. Καλλίτερα».

Μόνο καλύτερα; Τρεις  μόλις   μήνες μετά την αποτυχία στις εκλογές, ο βασιλιάς Γεώργιος Β΄ τον διόρισε  πρωθυπουργό!  Πήρε ψήφο εμπιστοσύνης από την Βουλή με 241 ψήφους υπέρ, 16 κατά και 4 αποχές, καθώς καταψήφισε μόνο το ΚΚΕ.

‘’Και όμως θα σε κυβερνήση ο Μεταξάς’’

Να πως περιέγραφε την ξεφτίλα των αστικών κομμάτων  ο (μη κομμουνιστής)  βουλευτής Ηλείας Βάσος Στεφανόπουλος :

«Χρεωκοπήσαμεν ως κοινοβουλευτισμός, εξεπέσαμεν ως συνέλευσις και χάσαμε τον ψυχικόν σύνδεσμο προς τον λαόν. Διότι τι είδους ψυχικός σύνδεσμος είναι δυνατόν να διατηρηθή όταν ο μεν λαός φωνάζει δεν θέλω να με κυβερνήση ο Μεταξάς, ημείς δε αδιαφορούντες του απαντώμεν: Και όμως θα σε κυβερνήση ο Μεταξάς».

Βδομάδες μετά,  η Βουλή παραχώρησε με ψήφισμα απόλυτη ελευθερία στον Μεταξά. Το ψήφισμα διέκοπτε τις εργασίες της βουλής  και παρείχε εξουσιοδότηση στην Εκτελεστική εξουσία να εκδίδει νομοθετικά διατάγματα για όλα τα θέματα.

Το τέλος δεν άργησε: Τρείς μήνες μετά, επικαλούμενος τον κίνδυνο εσωτερικών ταραχών και την ασταθή διεθνή κατάσταση, στις 4 Αυγούστου 1936 ο Μεταξάς κατήργησε τον κοινοβουλευτισμό με τη συγκατάθεση του Γεωργίου Β', ο οποίος διέλυσε τη Βουλή. Έτσι ξεκίνησε η μακριά νύχτα της Μεταξικής φασιστικής δικτατορίας. Εκτός από τα κόμματα, καταργήθηκε και τα συνδικάτα. Η  ΓΣΕΕ διαλύθηκε και αντικαταστάθηκε από την Εθνική Συνομοσπονδία με πρόεδρο τον ίδιο τον υπουργό εργασίας!

Αυτά ανήκουν στο Μεταξά, σε αυτό το γνήσιο παιδί του άθλιου οικονομικού, στρατιωτικού και πολιτικού κατεστημένου της χώρας. Τα υπόλοιπα, οι αγώνες, οι απεργίες, οι διαδηλώσεις, τα λογοτεχνήματα και τα ποιήματα της περιόδου, ανήκουν στην αριστερά, την αγωνιζόμενη Ελλάδα. Είχε τη δύναμη μέσα στο λαό και ας γέμιζε τα ξερονήσια και τις φυλακές. Και τη στερέωση του 8ωρου και την κοινωνική ασφάλιση, αυτή η απειλή της αριστεράς, η καυτή ανάσα της κοινωνικής επανάστασης, την επέβαλαν στη μεταξική δικτατορία, κάνοντας την ανάγκη φιλοτιμία.

Το Μεταξικό ΟΧΙ- Το σώμα στην Αγγλία, η ψυχή στη Γερμανία

Ο Μεταξάς ήταν φασίστας. Το πρόβλημά του ήταν, όπως σωστά επισημαίνει ο καθηγητής Γιώργος Μαργαρίτης,  ότι ‘’στη χώρα που κυβερνούσε δεν ήταν δυνατό να εγκατασταθεί ένα «κλασικό» φασιστικό καθεστώς. Η Ελλάδα βρισκόταν κάτω από τη βρετανική γεωπολιτική κυριαρχία και στο Λονδίνο δε θα ήθελαν να μοιάζει με το μουσολινικό και το χιτλερικό καθεστώς κανένας από τους προστατευόμενους από τη Βρετανία τοπικούς ηγετίσκους. Ο πόλεμος πλησίαζε και δεν υπήρχε καιρός για παρεξηγήσεις. Για το λόγο αυτό ολόκληρα τμήματα της ελληνικής πολιτικής – μεταξύ τους η εξωτερική πολιτική και ο στρατός – ανατέθηκαν απευθείας στο Παλάτι, στον Γεώργιο τον Β’ δηλαδή’’.

Αυτή η πραγματικότητα, μαζί με τα αντιφασιστικά αισθήματα μέσα στο λαό, που πυροδοτούσε ακόμη και φυλακισμένη η κομμουνιστική αριστερά, όχι απλά οδήγησαν τον Μεταξά σε ένα ΟΧΙ, αλλά τον ακύρωσαν υπέροχα και οριστικά. Να πως το έβλεπε τότε ο (επίσης μη κομμουνιστής) Γεώργιος Σεφέρης:

«Όταν ήρθε η 28η, δεν μπόρεσε να ιδεί ότι τότε μόνο, και όχι στις εορτές του Σταδίου, ολόκληρος ο λαός ήταν μαζί του, μαζί με την απάντηση που έδωσε στον Grazzi την αυγή. Δεν μπόρεσε να καταλάβει ότι η ημέρα εκείνη δεν επικύρωνε αλλά καταργούσε την 4η Αυγούστου».

Αυτό που διέβλεπε τότε ο διορατικός διπλωμάτης Σεφέρης, το έκανε πανηγυρικά πράξη ο μαχόμενος λαός. Τόσο  στα χαρακτηριστικά που έδωσε στον πόλεμο, όσο και στην ένοπλη αντίσταση ενάντια στην κατοχή στη συνέχεια.

 ‘’Η  φωτεινή διάνοια και η μεγάλη ψυχή του Φύρερ’’

Στις 20 Απριλίου 1941, ανήμερα Πάσχα,  ο Γεώργιος Τσολάκογλου, διοικητής του Γ´ Σώματος Στρατού, αυτό-χριζόμενος διοικητής της Στρατιάς, υπέγραφε πρωτόκολλο ανακωχής με τον διοικητή της 1ης Μηχανοκίνητης Μεραρχίας Ες-Ες, υποστράτηγο Γιόζεφ (Σεπ) Ντήτριχ.

Ανταμείφτηκε αμέσως, καθώς ορκίστηκε, με τις ευλογίες των Γερμανών, ως ο πρώτος διορισμένος πρωθυπουργός κατά την περίοδο κατοχής της Χώρας από τις δυνάμεις του Άξονα.

Δεν ήταν καθόλου άχρωμος και άοσμος.

Διαλέγουμε από το πρώτο διάγγελμα του:

‘’Ο γερμανικός στρατός δεν ήλθεν ως εχθρός, ως πολέμιος. Ήλθεν ως φίλος….

Εν τη περιπτώσει ταύτη έχομεν υποχρέωσιν να δείξωμεν τα φιλικά μας αισθήματα, να συμμμορφωθώμεν προς την νέαν τάξιν πραγμάτων και να ενστερνισθώμεν τα μεγάλα δόγματα και τας υψηλάς αρχάς του εθνικοσοσιαλισμού και της νέας αυτής πολιτικής θρησκείας, την οποίαν η φωτεινή διάνοια και η μεγάλη ψυχή του Φύρερ εδημιούργησε’’.

Συμμόρφωση, υποταγή και γλείψιμο στους προστάτες, από τον ‘’ανδρείο’’ στρατηγό….

Δεν ήταν μόνος. Αντιπροσώπευε ένα ολόκληρο επιθετικό αντικομουνιστικό ρεύμα, διαπαιδαγωγημένο στο πνεύμα της εξόντωσης της επαναστατικής εργατικής και λαϊκής απειλής στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Εξέφραζε ανομολόγητους μύχιους πόθους του αστικού κόσμου.

Ο ‘’διεθνισμός’’ των φασιστών ενάντια στον εχθρό λαό

Ας θαυμάσουμε τι έγραφε ο Υπουργός Οικονομικών του Τσολάκογλου λίγο αργότερα, με αφορμή την εισβολή του Χίτλερ στη Σοβιετική Ένωση:

Έν Αθήναις τή 22 Ιουνίου 1941 Προς Τήν Α. Ε. τόν Πρόεδρον τής Κυβερνήσεως

Στρατηγόν Κύριον Γ. ΤΣΟΛΑΚΟΓΛΟΤ

Ενταύθα

Κύριε Πρόεδρε,

Διά τής απρόοπτου καί αιφνιδιαστικής εκρήξεως του πολέμου με­ταξύ τοΰ Άξονος καί τής Ρωσίας επαληθεύει καί πραγματοποιείται μία ακόμη τών προβλέψεων μου, τάς οποίας είχα εκθέσει έν τοις άπό 26. δ.40 καί 20.7.40 ύπομνήμασί μου πρός τήν τότε Κυβέρνησιν καί τόν Βασιλέα. Περί τής πλήρους τουτέστιν αντιθέσεως των συμφερόντων τοΰ "Αξονος καί τοΰ Πανσλαυϊσμοΰ. Έπί τής αντιθέσεως ταύτης έκτός τών άλλων επιχειρημάτων, έστήριξα τήν γνώμην μου, περί απολύτου συμ­πτώσεως τών συμφερόντων ημών καί τοΰ Άξονος καί τής ανάγκης στενωτάτης συνεργασίας "Αξονος καί Ελληνισμού τής μόνης μή σλαυϊκής δυνάμεως έν τή Εγγύς Ανατολή.

Ό σήμερον εκραγείς πόλεμος   δημιουργεί άκρως λεπτήν κατάστασημ χρήζουσαν βαθείας καί λεπτομερούς έρεύνης διά τήν έπανεξέτασιν και άναπροσαρμογήν τής θέσεως μας έν τώ νέω δημιουργούμενο πλαισίω. Πρός τούτο, λαμβάνω  τήν τιμήν νά υποβάλω ύμίν τήν γνώμην καί νά παρακαλέσω, όπως συγκαλέσητε επειγόντως και άλως εκτάκτως το Υπουογικόν Σνμδούλιον διά νά έπιληφθή τής τοιαύτης έρεύνης καί νά δοθή ευκαιρία είς έκαστον έξ ημών νά αναπτύξη τάς απόψεις του καί νά λάβη τήν θέσιν καί τήν εύθύνην του. Έν αναμονή τών αποφάσεων, πού θά ληφθούν, νομίζω, ότι θά είνε λίαν έξυπηρετικόν τών συμφερόν­των τής Χώρας, έάν αποστέλλατε αμέσως καί έξ ονόματος τής Ελληνικής Κυβερνήσεως τηλεγράφημα πρός τούς κ.κ. Χίτλερ καί Μουσολίνι, δι' ού νά εύχησθε τήν νίκην τών οπλών έν τώ νέω άγώνι πρός δημιουργίαν τής Νέας Ευρώπης καί άποτροπήν τού Σλαυοκομμουνιστικοΰ κιν­δύνου, όστις απειλεί τούς πάντας καί τά πάντα έν Ευρώπη.

Μετά τιμής καί φιλικών αισθημάτων

Δρ. Σ. ΓΚΟΤΖΑΜΑΝΗΣ, 'Υπουργός Οικονομικών

Ας δούμε λίγο και τη συλλογιστική του τρίτου κατοχικού πρωθυπουργού του Ι. Ράλλη, σε σχετικό διάγγελμά του:

«"Εχουσα... ή κυβέρνησις πάντα λόγον νά πιστεύη, ότι πάσα συνέχισις της διαταράξεως της δημοσίας τάξεως θά συσσωρεύση ανεπανόρθωτους συμφοράς εις την χώραν ημών, κύριον αυτής καθήκον θεωρεί τήν άποκατάστασιν τής τάξεως και τήν προστασίαν τοϋ κοινωνικού μας καθε­στώτος...»

«Πρέπει καλώς πάντες νά κατανοήσωμεν, ότι διεξάγει ό "Αξων σκληρόν αγώνα κατά του έπαπειλοΰντος τον πολιτισμόν φοβερού κομμουνιστι­κού κινδύνου, δικαιούται νά έχη τουλάχιστον τήν άξίωσιν όπως μη δημιουργή εις αυτόν περίπλοκος ό ελληνικός λαός και όπως μή παρεμβο­λή εμπόδια εις τό βαρύτατον τούτο έργον».

Η ιδιαίτερη αποφασιστότητα που επεδείκνυαν τα στηρίγματα του χιτλεροφασισμού στην Ελλάδα, απέναντι στο εργατικό κίνημα, φανέρωνε το μίσος απέναντι στους φορείς της εθνικής και κοινωνικής απελευθέρωσης. Αλλά και τον ένοχο φόβο τους απέναντι σε μια δράση που απειλούσε να σαρώσει μαζί με τους Γερμανούς και το αστικό καθεστώς.

Στις 22 Απριλίου 1942 κηρύχθηκε η πρώτη κα­θολική απεργία των δημοσίων υπαλλήλων. Αιφνιδίασε και την κυβέρνηση και τις κατοχικές Αρχές, γιατί, εν όψει του ενδεχόμενου αυτού, οι Γερμανοί είχαν ανακοι­νώσει ότι θα επιβαλλόταν η ποινή του θανάτου σε απεργούς επιχειρήσεων και υπη­ρεσιών οι οποίες είχαν σχέση με την εξυπηρέτηση των δυνάμεων Κατοχής. Και η ανακοίνωση είχε αφήσει να υπονοηθεί ότι ο κρατικός μηχανισμός περιλαμβανόταν επίσης σ' αυτές τις κατηγορίες.

Για να μην υπάρχει όμως καμιά απολύτως αμφιβολία, η κυβέρνηση Τσολάκογλου, κατ' εντολή των κατοχικών δυνάμεων, εξέδωσε στις 16 Απριλίου τον παρα­κάτω θανατικό νόμο:

«"Αρθρον μόνον: Εις τον Νόμον 3.453 τής 14 Μαΐου 1928 περί απεργού­ντων δημοσίων υπαλλήλων κλπ., προστίθεται άρθρον 4 έχον ώς έξης: "Οταν η απεργία δημοσίων λειτουργών διενεργείται του κράτους διατε­λούντος υπό εξαιρετικός συνθήκας και περιστάσεις, αποτελεί ίδιώνυμον έγκλημα τιμωρούμενον και διά της ποινής του θανάτου. Οί απεργούντες εισάγονται δι’άπ’ ευθείας κλήσεως εντός 24 ωρών ενώπιον εκτάκτου πε­νταμελούς στρατοδικείου, καταρτιζομένου δι’ αποφάσεως του Υπουρ­γού τής Εθνικής Αμύνης. Κατά της εκδιδομένης αποφάσεως, ουδέν ένδικον μέσον επιτρέπεται, εκτελείται δέ αύτη, εντός 24 ωρών άπό τής εκδόσεως της».

Ο νόμος αυτός δημοσιεύθηκε εν όψει της απεργίας. Σε πείσμα της τρομερής απειλής, στις 22 Απρίλη νεκρώθηκε ο κρατικός μηχανισμός.

Τάγματα Ασφαλείας: Συρφετός θρασύδειλων δολοφόνων υποτακτικών του Χίτλερ

Την εθνικοφροσύνη πολλοί την ύμνησαν. Μόλις όμως βρεθούν στην ανάγκη να μας δείξουν και τους εθνικόφρονες που την τίμησαν, συνήθως αλλάζουν κουβέντα. Είναι πολύ λογικό.

Ας σταθούμε μόνο στη συμφωνία του αρχηγού των Ταγμάτων Ασφαλείας στην Πελοπόνησο Παπαδόγκωνα με τους κατακτητές:

 «Διοίκησις Τομέως Μεσσηνίας

» Έμπιστευτικόν Πρωτόκολλον 005856

»Καλαμάτα 20 Ιουλίου 1943

ΑΠΟΡΡΗΤΟΝ

»Ό υπογεγραμμένος συνταγματάρχης διοικητής του 64ου συντάγματος Πεζικού ΝΤΟΡΙΑ ΝΤΟΜΕΝΙΚΟ και ό συνταγματάρχης διοικητής Πεζικού ΠΑΠΑΔΟΓΚΩΝΑΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ τής διοικήσεως Καλαμών, έχοντες ύπ' όψιν τον έκ κομμουνισμοϋ κίνδυνον και τήν δημιουργίαν επεισοδίων εις βάρος του στρατοϋ κατοχής και τοϋ έθνικοϋ στοιχείου Καλαμών και διά τήν πρόληψιν οιασδήποτε ενεργείας έκ μέρους τών αναρχικών στοι­χείων, έχοντες έξουσιοδοτηθή προς τούτο άπό τήν άνωτέραν διοίκησιν

ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΜΕΝ: » Τήν παροχήν οιασδήποτε βοηθείας εις τον συνταγματάρχην Παπαδο-γκωναν Διονύσιον, ήτις, κατά τήν άντίληψίν του θά ήτο αναγκαία ύπ' αύτοϋ. Ούτος (ό Παπαδόγκωνας) δεσμεύεται με τόν λόγον τής τιμής τον διά σννεργασίαν μετά του ύπογεγραμμένον (Ίταλού σννταγματάρχου) προς εξαφανισμόν των εν τή Μεσσηνία δρώντων οργανώσεων. Έπ' ευκαιρία δέ, ύπό τήν άμεσόν τον εύθύνην, θά οργανώση αποσπάσματα εθνικιστικά, ύπό τήν διοίκησιν του συνταγματάρχου Γιαννακοπούλου Αθανασίου μέ τόν άποκλειστικόν σκοπόν νά διαλύση τάς κομμουνι­στικάς οργανώσεις Ε.A.M., Ε.Λ.Α.Σ. κλπ., συνεργαζόμενος μετά πλή­ρους σνναδελφωσύνης μετά τών στρατευμάτων κατοχής.

»Έγράφη εις διπλούν και εις έκαστον εκ τών συμβαλλομένων εδόθη άνά ένα άντίτυπον δεόντως ύπογεγραμμένον.

»Ό συνταγματάρχης διοικητής Ντόρια Ντομένικο (Τ.Σ. υπογραφή) »Ό συνταγματάρχης διοικητής τοϋ Εθνικού Στράτου Ελλάδος Παπαδόγκωνας Διονύσιος (υπογραφή ίταλιστί)».

‘’Κύριε, διαφύλασσε τόν Φύρερ"

Πολλοί, μεταξύ των οποίων και ο αναφερόμενος συνταγματάρχης Αθανάσιος Γιαννακόπουλος, μίλησαν για πλαστό έγγραφο, όχι όμως και ο Παπαδόγκωνας. Δεν άργησε να επιβεβαιώσει με τον πιο παραστατικό τρόπο την ΄΄εθνική συνείδηση΄΄ του και τη γνησιότητα της παραπάνω συμφωνίας

Τον Ιούλιο του 1944, έγινε δο­λοφονική απόπειρα κατά του Χίτλερ. Μετά από δύο ημέρες, ο συ­νταγματάρχης Παπαδόγκωνας, που στο μεταξύ είχε αναλάβει τη διοίκηση όλων των Ταγμάτων της Πελοποννήσου, έστελνε στον Χίτλερ το εξής συγχαρητήριο τηλεγράφημα για τη διάσωση του:

 «Οί 5.000 αξιωματικοί και άνδρες των ελληνικών εθελοντικών τμημά­των τής Πελοποννήσου μέ τό μεγαλύτερον μέρος του πληθυσμού τής Πε­λοποννήσου όπισθεν αυτών, εκφράζουν την βαθυτάτην άγανάκτησίν των διά τήν εναντίον σας άπόπειραν σχεδιασθείσαν και έπιχειρηθείσαν υπό υποκειμένων, τά οποία δέν ήθελαν νά αναγνωρίσουν τήν αναγκαιότητα του  αγώνος κατά του κομμουνισμού και των πλουτοκρατών συνεργατών των. Εκφράζουν τήν χαράν των διά τήν θαυμαστήν διάσωσίν σας και κλίνουν μέ εύγνωμοσύνην τό γόνυ ενώπιον του Παντοδυνάμου θεού, όστις ήπλωσε προστατευτικήν χείρα επάνω άπό τήν ζωήν σας διά νά σάς διαφυλάξη εις τό γερμανικόν έθνος και εις τήν εν τω άγώνι κατά τής κομ­μουνιστικής πανώλους ήνωμένην Εύρώπην. Διά τους έλληνας έθελοντάς τής Πελοποννήσου ή ένδειξις αυτή είναι μία παρόρμησις, όπως συνεχί­σουν δι' όλων τών δυνάμεων μέχρις έσχατων τον αγώνα κατά τών ξέ­νων πρός τήν χώραν μπολσεβικικών ορδών έν Ελλάδι. Άπό τής ιεράς γής τής αρχαίας Σπάρτης, έκ τής οποίας προήλθεν ή δράξ τών ηρώων τοϋ Λεωνίδου, ή οποία έσωσε τόν εύρωπαϊκόν πολιτισμόν, ύψοϋται ή προσευχή μας:

"Κύριε, διαφύλασσε τόν Φύρερ"».

Η ενέργεια αυτή θεωρήθηκε τόσο σημαντική και θεάρεστη, που μεταδόθηκε από τον Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθηνών, στην εκ­πομπή των 22:15' της  26ns Ιουλίου 1944.

Με την ίδια περηφάνια του ταγματασφαλίτικου συφερτού,  στις  εφημερίδες της  13ns Αυγούστου, δημοσιευόταν η απάντηση του Χίτλερ:

«ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΙ ΤΟΥ ΚΑΓΚΕΛΑΡΙΟΥ ΧΙΤΛΕΡ ΚΑΙ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΤΟΥ ΡΑΪΧ ΧΙΜΛΕΡ ΠΡΟΣ ΤΟΝ κ. ΠΑΠΑΔΟΓΚΩΝΑΝ

»Ό Φύρερ έδωσε διαταγήν όπως ανακοινώσουν πρός τόν διοικητήν εθε­λοντικών τμημάτων Πελοποννήσου συνταγματάρχην Παπαδόγκωναν, ότι έχάρη εγκαρδίως διά τά έπί τή ευκαιρία τής διασώσεως του άποσταλέντα συγχαρητήρια τηλεγραφήματα τών έν Πελοποννήσω κατά τού μπολσεβικισμού μαχόμενων εθελοντών.

»Ό Φύρερ διαβιβάζει τάς θερμός του ευχαριστίας και τους χαιρετι­σμούς του εις όλους τούς έθελοντάς. 'Εξ άλλου ό αρχηγός τών Ές-Ές, υπουργός τών Εσωτερικών τού Ράιχ Χίμλερ, έδωσεν έντολήν όπως δια­βιβασθούν πρός τόν συνταγματάρχην Παπαδόγκωναν και αί ίδικαί του εϋχαριστίαι».

Απόβλητα του αστικού κόσμου ή πολύτιμο στήριγμα τους;

Η τραγική αλήθεια, είναι πως το στελεχωμένο από τους ταγματασφαλίτες κατοχικό κράτος, που μαζί με τις κατοχικές δυνάμεις ασελγούσαν πάνω σε ένα μαχόμενο λαό, αποτέλεσε ταυτόχρονα  και (καταδικαστέο προσωρινά) απόβλητο του επίσημου αστικού κόσμου και πολύτιμο στήριγμα του.

Ας μην ξεχνάμε ότι ακριβώς σε αυτές τις φασιστικές δυνάμεις στηρίχτηκαν οι Βρετανοί και η ελληνική δεξιά το Δεκέμβρη του 1944 για να τσακίσουν το ΕΑΜκό λαϊκό κίνημα στην Αθήνα, αλλά και για να επιβάλλουν το καθεστώς τρομοκρατίας σε όλη την ύπαιθρο.

Δεν είναι σκοπός του σημειώματος αυτού να στηρίξει αυτό το συμπέρασμα. Θα δανειστούμε ωστόσο μια σχετική αναφορά του ίδιου του ‘’ήρωα’’ των ταγματασφαλιτών Παπαδόγκωνα, όταν συνελήφθη από τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ στην Τρίπολη.

«...Εύχομαι νά φθάση ή ημέρα τής απολογίας μου διά νά δηλώσω τίς πταί­ει και πόσον κατεπατήθη ό έντιμος στρατιώτης Παπαδόγκωνας. Έξ όλων τών σημείων, τολμώ νά τό εϊπω, άπό τούς πολιτικούς και στρατιωτικούς κύκλους Αθηνών, Καΐρου και περί τόν Βασιλέα, εΐχομεν συνεχώς τήν ένθάρρυνσιν ότι ή αποστολή μας είναι πατριωτική, νά προβαίνομεν άδιστάκτως εις τήν έκτέλεσιν υψίστου πατριωτικού έργου εναντίον τής απειλής τοϋ κομμουνισμού. Δέν μπορώ αυτήν τήν στιγμήν νά αναφέρω και τό όνομα του ατόμου, τό όποιον υπήρξε σύνδεσμος μας. Κατά τήν στιγμήν τής δίκης μου θά μιλήσω ανοικτά διά νά μάθη ό κόσμος τήν άλήθειαν...»

Τότε και τώρα: Ομοιότητες και διαφορές

Η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται ποτέ. Αναλογίες μόνο αναζητούνται και όχι ομοιότητες. Και αυτές πάλι με πολύ προσοχή.  Όταν ξεχειλίζουν οι τηλεοπτικές οθόνες με τις βαρβαρότητες του φασιστικού εσμού της Χρυσής Αυγής, τα πράγματα φαίνονται τόσο ίδια και όμοια. Έχει τη σημασία του με την ευκαιρία να θυμίσουμε ότι η Χρυσή Αυγή ήταν το μόνο κόμμα που δεν έβγαλε ούτε μισή ανακοίνωση διαμαρτυρίας για την επίσκεψη Μέρκελ στην Αθήνα.

Υπάρχουν ωστόσο  κάποιες κομβικές διαφορές, που πρέπει να λάβουμε πολύ σοβαρά υπόψη μας. Σε εκείνη την κατοχή ο επίσημος αστικός πολιτικός κόσμος την κοπάνησε για το Κάιρο ή το Λονδίνο. Άμεσα το λαϊκό κίνημα είχε απέναντι του τα κατακάθια του και όχι τον ίδιο τον αστικό κορμό.  Σήμερα όμως έχουμε απέναντι μας ολόκληρο τον κόσμο του κεφαλαίου συνασπισμένο και ταυτισμένο με τον κοινωνικό κανιβαλισμό που επιβάλει η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι σύγχρονοι δυνάστες. Ακόμη και τα αστικά κόμματα εξουσίας θυσιάστηκαν μπροστά στην ‘’ανάγκη’’ αυτής της αστικής ενότητας.

Ακόμη πιο σημαντικό: Οι δυνάμεις του κεφαλαίου στο ευρωπαϊκό και το διεθνές επίπεδο τη δεκαετία του 40 βρέθηκαν διχασμένες. Ο μισός από αυτό τον κόσμο, τα έφερε έτσι το κουβάρι των αντιθέσεων, που βρέθηκε να παλεύει στο πλάι του εφιάλτη του, δηλαδή της Σοβιετικής Ένωσης. Σήμερα, χωρίς φυσικά να καταργούνται οι ενδο-ιμπεριαλιστικές αντιθέσεις, ο σύγχρονος καπιταλισμός έχει το όπλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το κραδαίνει στο πρόσωπο των λαών της.

Οι δύο αυτές πλευρές κάνουν ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη, να συνδεθούν οι δημοκρατικές διεκδικήσεις, τα αισθήματα εθνικής ταπείνωσης, η αγωνία για την επιβίωση, με τον αντικαπιταλιστικό και επαναστατικό αγώνα για μια διεθνιστική κομμουνιστική προοπτική για όλη την ανθρωπότητα.

Πρέπει να αρνηθούμε  την σκόπιμη αποψίλωση των καλύτερων παραδόσεων της ΕΑΜικής αντίστασης.

Η κομμουνιστική αριστερά τότε, ψυχή και στήριγμα του λαού, συνδύασε τη μαζική πολιτική δράση των μαζών, στην πόλη και το χωριό, στο εργοστάσιο και στα συσσίτια, στη δουλειά και το τραγούδι, με την ένοπλη επανάσταση, στηριγμένη σε μια θάλασσα πανίσχυρων και μαζικότατων οργανώσεων του λαού, σφυρηλατημένων στον αγώνα.

Είναι ιεροσυλία να παρουσιάζεται το ΕΑΜ ως μια άψυχη συμμαχία οργανώσεων και παραγόντων που ενέπνευσε γενικά με την ενότητα. Η ενότητα του ΕΑΜ βγήκε από φωτιά και σίδερο.

Η αλήθεια είναι πως δεν στάθηκε σωστά στο ζήτημα της εξουσίας. Δεν προετοιμάστηκε. Φοβήθηκε να τη διεκδικήσει. Υποτίμησε τη βαρβαρότητα της αστικής τάξης και του ιμπεριαλισμού. Αλλά, τα λάθη ή/και οι ανεπάρκειες των ηγεσιών,  δεν μειώνουν  το μεγαλείο εκείνων των αγωνιστών. Υπογραμμίζεται όμως η δική μας υποχρέωση να ανταποκριθούμε στις σύγχρονες προκλήσεις. Δέκα και εκατό φορές περισσότερο η επιβίωση δένεται άμεσα με την επανάσταση για μια άλλη αξιοβίωτη ζωή. Πολεμάμε, τραγουδάμε και ενωνόμαστε για αυτό.

 Το άρθρο γράφηκε για το τεύχος 16 του ηλεκτρονικού περιοδικού babushka και είναι αφιερωμένο στη μνήμη του συντοπίτη μου κομμουνιστή Τάσου Γεωργούλια και των  νεκρών μαχητών του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ από το μικρό χωριό Κωστομέρα της ορεινής Ηλείας.