ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: Παναγιώτης Σωτήρης

Ο Παναγιώτης Σωτήρης  , Καθηγητής Πανεπιστημίου και στέλεχος της ΑΝΤ.ΑΡ.ΣΥ.Α. , μιλά στο babushka.gr  για το νέο πακέτο μέτρων , το Ελληνικό  Πανεπιστήμιο και την Αριστερά.

Κ. Σωτήρη, πώς βλέπετε να διαμορφώνεται η κατάσταση μετά τις βουλευτικές εκλογές και ειδικότερα με την επιστροφή από τις καλοκαιρινές διακοπές; Θα θέλαμε το σχόλιό σας για τα νέα μέτρα και τη συνεχιζόμενη στρατηγική της λιτότητας.

Αυτή  τη στιγμή η κυβέρνηση ετοιμάζει, σε πλήρη συμμόρφωση με τις επιταγές της Τρόικας, ένα σαρωτικό πρόγραμμα λιτότητας και περικοπών. Δεν πρόκειται για «λιτότητα» απλώς, δεν πρόκειται απλώς για νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις αλλά για αλλαγή κοινωνικού υποδείγματος. Η ελληνική αστική τάξη αυτή τη στιγμή κάνει έναν κυνικό υπολογισμό και για να επιβάλει τη ριζική ανατροπή του συσχετισμού δύναμης σε βάρος των εργαζομένων, αποδέχεται τη συνθήκη μειωμένης κυριαρχίας, τη νεοαποικιοκρατική σχεδόν επιτήρηση από την Τρόικα, τη μεθοδευμένη συρρίκνωση της παραγωγικής και επιστημονικής  βάσης της χώρας, τη σαφώς υποδεέστερη θέση στο νέο ευρωπαϊκό καταμερισμό εργασίας, ακόμη και τη γεωστρατηγική υποβάθμιση. Μόνο που αυτό θα σημάνει χωρίς προηγούμενο ιστορι

κή οπισθοδρόμηση. Με αυτή την έννοια το ερώτημα δεν είναι απλώς εάν θα υπάρξουν αντιδράσεις, αλλά εάν θα μπορέσουν να πάρουν στα χέρια τους την τύχη του τόπου οι δυνάμεις της εργασίας, της γνώσης και του πολιτισμού.

Ήσασταν υποψήφιος βουλευτής με την ΑΝΤΑΡΣΥΑ στις βουλευτικές εκλογές

του καλοκαιριού. Πώς αποτιμάτε την νέα κατάσταση που διαμορφώθηκε στην Αριστερά και τα αποτελέσματα του σχηματισμού με τον οποίο ήσασταν υποψήφιος;

Στις διπλές εκλογές του Μάη και του Ιούνη καταγράφηκε μια ευρύτερη μετακίνηση ψηφοφόρων προς τα Αριστερά, ως αποτέλεσμα της βαθιάς πολιτικής κρίσης, της αποσάθρωσης του μεταπολιτευτικού πολιτικού συστήματος και της κινηματική έκρηξης της τελευταίας διετίας. Μόνο που ο κύριος όγκος αυτή της ενίσχυσης πήγε στο ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό με έναν τρόπο βγάζει μια εκρηκτική αντίφαση: να αναδεικνύεται ως ο βασικός αποδέκτης της ελπίδας του λαού για ριζική αλλαγή και της αγωνίας για μια άλλη αριστερή και ριζοσπαστική διακυβέρνηση, ένας σχηματισμός του οποίου η κεντρική γραμμή παραμένει καταναγκαστικά προσηλωμένη σε μια γραμμή αριστερού ευρωπαϊσμού, παραβλέποντας ότι σήμερα η αντιπαράθεση για την πρόσδεση της Ελλάδας στο ευρώ και την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση είναι η Λυδία λίθος όχι μόνο για την αριστερή πολιτική αλλά και για το ίδιο το μέλλον του τόπου. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ έδωσε μια μεγάλη μάχη. Καταφέραμε στις εκλογές της 6^ης Μάη να έχουμε το καλύτερο αποτέλεσμα στην ιστορία της επαναστατικής Αριστεράς, έστω και εάν ήδη από τότε είχαμε την πίεση από το ΣΥΡΙΖΑ. Οι εκλογές της 17^ης Ιούνη σήμαιναν εκλογική υποχώρηση για την ΑΝΤΑΡΣΥΑ μέσα στο όλο κλίμα πόλωσης που δημιούργησε το ενδεχόμενο να είναι ο ΣΥΡΙΖΑ πρώτο κόμμα. Η εκλογική υποχώρηση, όμως, για εμάς δεν σημαίνει και απαξίωση της πολιτικής κατεύθυνσης της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Αντίθετα, σήμερα, με την κρίση της ευρωζώνης ανοιχτή, με το «ευρωπαϊκό οικοδόμημα» να παίρνει μια ακόμη πιο αντιδραστική κατεύθυνση, με την κοινωνία να αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο της καταστροφής, μια πολιτική πρόταση που προτάσσει τη ρήξη με το ευρώ και την ΕΕ, που επιμένει στην ανάγκη παλλαϊκού ξεσηκωμού και διεκδικεί την παραγωγική ανασυγκρότηση σε σοσιαλιστική κατεύθυνση, είναι περισσότερο παρά ποτέ επίκαιρη και αναγκαία. Και αυτό μας δίνει αυτοπεποίθηση και για το βάθεμα της πολιτικοποίησης της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και για μια ευρύτερη συσπείρωση των αντιΕΕ και ριζοσπαστικών δυνάμεων.

“ Η ελληνική αστική τάξη, αποδέχεται

τη νεοαποικιοκρατική επιτήρηση από την Τρόικα

τη μεθοδευμένη συρρίκνωση της παραγωγικής βάσης της χώρας ”

Ποιες πιστεύετε ότι είναι οι προκλήσεις για την ΑΝΤΑΡΣΥΑ στο νέο τοπίο;

Η πρόκληση για την ΑΝΤΑΡΣΥΑ είναι πολλαπλή. Δεν πρέπει να αναδιπλωθεί στον εαυτό της αλλά να είναι πρωτοπόρα στις αγωνιστικές κινητοποιήσεις, στην οικοδόμηση της λαϊκής αλληλεγγύης, στην διαμόρφωση θεσμών αυτοοργάνωσης και δημοκρατίας του αγώνα, στην συσπείρωση των δυνάμεων που διεκδικούν έναν άλλο δρόμο στην ελληνική κοινωνία. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ πρέπει να είναι ο καταλύτης για την περισσότερο παρά ποτέ αναγκαία μετωπική συσπείρωση των δυνάμεων που θεωρούν ότι η ρήξη με το ευρώ, την ΕΕ και τις πολιτικές του κεφαλαίου είναι η αναγκαία αφετηρία για έναν άλλο δρόμο για την ελληνική κοινωνία. Και τέτοιες δυνάμεις είναι το Μέτωπο Αλληλεγγύης και Ανατροπής, είναι άλλες τάσεις της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς, είναι ρεύματα και αγωνιστές που αποδεσμεύονται από το ΚΚΕ, είναι ανένταχτοι αγωνιστές, είναι ακόμη και αγωνιστές μέσα στο ΣΥΡΙΖΑ που δεν μπορούν να αποδεχτούν τη δεξιόστροφη γραμμή της ηγεσίας. Ταυτόχρονα, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ πρέπει να συμβάλει στη συλλογική επεξεργασία του « άλλου δρόμου» για την ελληνική κοινωνία, εκείνου του προγράμματος παραγωγικής ανασυγκρότησης και κοινωνικού μετασχηματισμού που σήμερα είναι α9ναγκαίο. Με αυτό τον τρόπο, θα μπορέσουν να μπουν οι βάσεις για ένα αριστερό μέτωπο σε αντικαπιταλιστική και ανατρεπτική κατεύθυνση, που θα διεκδικήσει να είναι η ραχοκοκαλιά του λαϊκού ξεσηκωμού και ο καταλύτης ώστε η τωρινή εκ των πραγμάτων αγωνιστική συμπόρευση διάφορων κοινωνικών κομματιών να μετασχηματιστεί σε ένα «ιστορικό μπλοκ» στο δρόμο για τον κοινωνικό μετασχηματισμό.

Εκτός από υποψήφιος βουλευτής και στέλεχος της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, είστε και συνδικαλιστής στο χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Βρεθήκατε απολυμένος αλλά μετά από δυναμική αντίδραση του σωματείου σας επαναπροσληφθήκατε. Σε ποια κατεύθυνση πιστεύετε πρέπει να ανασυγκροτηθεί το συνδικαλιστικό κίνημα;

Για το συνδικαλιστικό κίνημα είναι μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδος. Η επίθεση της εργοδοσίας είναι καθολική, ιδίως από τη στιγμή που και η Τρόικα απαιτεί την πλήρη κατάργηση κάθε εργατικού δικαιώματος. Σε αυτές τις μάχες δεν μπορεί να απαντήσει ο συνδικαλισμός της συνδιαλλαγής με την πολιτική και οικονομική εξουσία, ο συνδικαλισμός των διαδρόμων και των συσχετισμών στις ομοσπονδίες και τις συνομοσπονδίες. Περισσότερο παρά ποτέ έχουμε ανάγκη από ένα μαχητικό ακηδεμόνευτο ταξικό συνδικαλισμό, που να προτάσσει τη μαχητική αντίσταση, την οικοδόμηση της αλληλεγγύης, τη δημοκρατική λειτουργία, το συντονισμό των ίδιων των σωματείων και των ομοσπονδιών, στην κατεύθυνση της κλιμάκωσης της αντιπαράθεσης με την κυβέρνηση και την Τρόικα. Αυτό σημαίνει ταυτόχρονα πολιτική ρήξη με τον υποταγμένο συνδικαλισμό αλλά και την πιο πλατιά ενότητα των αγωνιστικών δυνάμεων και όλων όσων αναζη

τούν τον δρόμο της σύγκρουσης. Σημαίνει ακόμη κινητοποιήσεις και απεργίες ενωτικές, ξεπέρασμα της λανθασμένης και καταστροφικής λογική της διάσπασης και του «χωροταξικού διαχωρισμού», οικοδόμηση της αναγκαίας αγωνιστικής ταξικής ενότητας μέσα από πρωτοβουλίες όπως ο Συντονισμός Πρωτοβάθμιων Σωματείων.

Το χειμώνα που έρχεται φαίνεται ότι θα παιχτεί η κρίσιμη «ζαριά» γύρω από την πιθανότητα χρεοκοπίας της χώρας και της συμμετοχής της στην Ευρωζώνη. Συμμερίζεστε αυτή την εκτίμηση;

Η κρίση της ευρωζώνης είναι περισσότερο παρά ποτέ εμφανής. Αποδείχτηκε ότι το ευρώ, ως ενιαίο νόμισμα σε έναν οικονομικό χώρο που τον διαπερνούν σημαντικότατες διαφορές παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας, μέσα σε μια συνθήκη κρίσης και ύφεσης οξύνει τις ανισότητες και τις ανισορροπίες, παροξύνει την κρίση χρέους και διαβρώνει την παραγωγική βάση και την κοινωνική συνοχή των περιφερειακών σχηματισμών. Η κρίση στην Ισπανία, την Ιταλία και την Πορτογαλία δείχνει ότι ο πραγματικός «μεγάλος ασθενής» δεν είναι η Ελλάδα αλλά το ίδιο το ευρώ. Παρ’ όλες τις προσπάθειες της ΕΚΤ να κερδίσει χρόνο και να αποφευχθεί μια όξυνση της κρίση στο τέλος οι αντιφάσεις στην Ευρωζώνη θα αποδειχτούν ιδιαίτερα εκρηκτικές. Σε αυτό το φόντο η πιθανότητα αναγκαστικής εξόδου ή αποπομπής της Ελλάδας από την ευρωζώνη είναι υπαρκτή. Ακριβώς γι’ αυτό το λόγο είναι επιτακτική ανάγκη να διεκδικηθεί από το ίδιο το λαϊκό κίνημα η έξοδος από το ευρώ και η διαγραφή του χρέους, με όρους κυρίαρχους και δημοκρατικούς και μαζί με ένα πρόγραμμα εθνικοποιήσεων, αναδιανομής πλούτου και παραγωγικής ανασυγκρότησης.

Με τις νέες συνθήκες, πιστεύετε ότι συνεχίζει να είναι επίκαιρο ένα αίτημα για έξοδο της Ελλάδας από το Ευρώ και την ΕΕ; Τι βηματισμό σηματοδοτεί για την ΑΝΤΑΡΣΥΑ και την Αριστερά το επόμενο διάστημα αυτή η κατεύθυνση;

Όπως και πιο πάνω, δεν είναι επίκαιρο αλλά επιτακτικό. Μια τέτοια κατεύθυνση σημαίνει ότι η Αριστερά έρχεται πραγματικά σε ρήξη με την κυρίαρχη πολιτική και αναλαμβάνει την ευθύνη να χαράξει έναν άλλο δρόμο για τον τόπο. Σημαίνει μια Αριστερά χωρίς «ευρωπαϊκές αυταπάτες» και ικανή να στοχαστεί συλλογικά το περιεχόμενο μιας άλλης πορείας, πέρα από απλά συνθήματα ή γενικολογίες.

Σήμερα υπάρχει ένα ευρύ αίτημα για αλλαγή πορείας της χώρας και οι κυβερνητικοί και ευρωπαϊκοί κύκλοι ανοίγουν την συζήτηση περί « ανάπτυξης».  Με τι όρους πρέπει να γίνει αυτή η συζήτηση; Γύρω από ποιους προγραμματικούς άξονες πιστεύετε ότι μπορεί να γίνει αυτή η αλλαγή πορείας;

Αυτό που οι κυρίαρχοι κύκλοι ονομάζουν «ανάπτυξη» σήμερα, είναι η μετατροπή της Ελλάδας σε μια μεγάλη «Ειδική Οικονομική Ζώνη» επιχειρηματικής ασυλίας, εργοδοτικής αυθαιρεσίας, οικολογικής καταστροφής. Μόνο μια διαφορετική κατεύθυνση, σε ρήξη με τη λογική της αγοράς και τον καταναλωτισμό, με προτεραιότητα στις πραγματικές κοινωνικές ανάγκες, με έμφαση στη δημόσια ιδιοκτησία και την αυτοδιαχείριση, το συλλογικό δημοκρατικό κοινωνικό σχεδιασμό, τη διατροφική αυτάρκεια, το σεβασμό στο περιβάλλον, την αποκέντρωση, την ουσιαστική κοινωνικότητα μπορεί να φέρει μια πραγματική ευημερία.

Μέχρι και φέτος ήσασταν συμβασιούχος διδάσκων στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Η τριτοβάθμια εκπαίδευση δέχεται μια διαλυτική επίθεση τα τελευταία χρόνια που ολοκληρώνεται με τις νέες περικοπές. Μπορεί το εκπαιδευτικό κίνημα να ανατρέψει την κατάσταση;

Ναι, ένα πλατύ και μαχητικό κίνημα διδασκόντων, φοιτητών και λοιπών εργαζομένων μπορεί να ανατρέψει την επίθεση μετάλλαξης και συρρίκνωσης της ανώτατης εκπαίδευσης. Άλλωστε, έχουμε και το φετινό νικηφόρο παράδειγμα της μάχης ενάντια στα συμβούλια ιδρύματος. Έτσι και φέτος χρειάζεται κλιμάκωση της σύγκρουσης από τώρα. Το φετινό ακαδημαϊκό έτος δεν πρέπει να ξεκινήσει, χρειαζόμαστε απεργίες και καταλήψεις από την πρώτη μέρα κιόλας για να απαντήσουμε και στην εφαρμογή των νόμων 4009/11 και 4076/12 και στις περικοπές δαπανών και προσωπικού και στις μισθολογικές μειώσεις.

Παρακολουθούμε μια διαρκώς κλιμακούμενη δράση της Χρυσής Αυγής, με αφορμή τα ευνοϊκά εκλογικά ποσοστά που κατέγραψε και παράλληλα μια αύξηση των ποσοστών της. Πιστεύετε ότι μπορεί αυτή η πορεία να ανακοπεί;

Η άνοδος του φασιστικού κινήματος αποτελεί οργανική πλευρά των μηχανισμών και των πολιτικών που οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση. Πατάει, όμως, και πάνω σε όρια και αντιφάσεις της πολιτικής και του λόγου της Αριστεράς. Όταν για τις κυρίαρχες δυνάμεις δεν υπάρχουν «κανόνες του παιχνιδιού» άλλοι από τη μέγιστη επίθεση και τον ύψιστο κυνισμό, η Αριστερά ή θα αναλάβει την ευθύνη της σύγκρουσης με τους φασίστες, ή στο κενό που θα αφήσει θα ριζώσουν ακόμη πιο αντιδραστικές λύσεις. Εάν συγκροτήσουμε την αγωνιστική ενότητα κόντρα στην εξατομικευμένη απελπισία που τροφοδοτεί τον κανιβαλισμό, εάν διαμορφώσουμε πλατύ δίκτυο θεσμών και πρακτικών αλληλεγγύης ώστε κανείς να μην είναι μόνος στην κρίση, εάν μιλήσουμε εμείς και όχι οι φασίστες για το πώς θέλουμε μια φιλόξενη πατρίδα για το «έθνος των εργαζομένων», εάν βαθύνουμε την ταξική αλληλεγγύη με τους μετανάστες, εάν αναλάβουμε το βάρος της οργανωτικής σύγκρουσης με τις φασιστικές συμμορίες, τότε ναι μπορούμε να ανακόψουμε τη φασιστική απειλή.