Επιχειρούν να σβήσουν τη μνήμη μας

Επιχειρούν να σβήσουν

τη μνήμη μας

Από αυτή τη στήλη είχαμε αναφερθεί ξανά στο θέμα της ιστορίας που μας περιβάλλει με τη μορφή αγαλμάτων, μνημείων, προτομών κλπ. Ήταν η περίπτωση της «κλοπής» της προτομής του Άρη Βελουχιώτη από τη Μεσούντα Αιτωλοακαρνανίας πριν αρκετούς μήνες. Αυτή τη φορά η νέα αφορμή είναι  η «εξαφάνιση» της μνημειακής πλάκας για το Σωτήρη Πέτρουλα που βρισκόταν στη συμβολή των οδών Σταδίου και Εδουάρδου Λω. Το σημείο αυτό είναι όπου δολοφονήθηκε από ευθεία ρίψη δακρυγόνου ο φοιτητής τότε Σωτήρης Πέτρουλας, όπως θα μπορούσε να είχε συμβεί σε χιλιάδες άλλους ανθρώπους στις κινητοποιήσεις των τελευταίων χρόνων.

Γράφει ο Bukowski

Το 1965 ήταν μια περίοδος μεγάλου αναβρασμού με αποκορύφωμα τα λεγόμενα Ιουλιανά. Ήταν η στιγμή της συνάντησης των μεγάλων φοιτητικών και μαθητικών αγώνων για το 15% για την Παιδεία με τη δημοκρατική κινητοποίηση ενάντια στη βασιλική εκτροπή και την αποστασία. Το σύνθημα «1-1-4», από το τότε ακροτελεύτειο άρθρο του Συντάγματος - που ακόμα λέει ότι η τήρησή του επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων – συντάρρασσε το κέντρο της Αθήνας για μέρες. Ήταν τότε, μέσα στο πάθος των ημερών, που δολοφονήθηκε ο Σωτήρης Πέτρουλας. Ήταν τότε που η κηδεία του έγινε λαϊκό προσκύνημα και κάλεσμα αγώνα, ήταν τότε που την επόμενη μέρα ο Μίκης Θεοδωράκης έγραψε το ομώνυμο τραγούδι.

Δε σκοπεύω να γράψω κάτι παραπάνω, όποιος θέλει ιστορία μπορεί να αναφερθεί στα πολλά και αξιόλογα βιβλία για την περίοδο εκείνη (πχ το Ιουλιανά ’65) του Δημήτρη Λιβιεράτου και όποιος θέλει να νοιώσει το περίεργο κλίμα της εποχής – που εμένα μου φαίνεται τόσο ίδιο με σήμερα – μπορεί να διαβάσει τη Χαμένη Άνοιξη του Στρατή Τσίρκα. Κάποιοι μπορεί να διαβάσουν ιστορία ή λογοτεχνία, κάποια παιδιά μπορεί να έχουν γονείς αριστερούς ή δημοκρατικούς, μπορεί να τύχει ένας δάσκαλος σε ένα σχολείο να αναφερθεί. Μπορεί κάποια κοπέλα ή αγόρι να «μπλεχτούν» με τους αριστερούς ή τους αναρχικούς και να τα μάθουν.

Όμως, μετά την αφαίρεση της πλάκας από τη Σταδίου και Εδουάρδου Λω, δεν υπάρχει περίπτωση να περάσει κάποιο παιδάκι κατά τη χριστουγεννιάτικη βόλτα του και να ρωτήσει «Μπαμπά, ποιός ήταν ο Πέτρουλας;». Οι κάτοικοι και οι εργαζόμενοι στο κέντρο δε θα έχουν μια διαρκή υπενθύμιση ότι ο δρόμος δεν είναι απλά δρόμος με άσφαλτο, φανάρια, ενοχλητικά αυτοκίνητα και παλαβά μηχανάκια, αλαφιασμένους πεζούς και νέους με ipod. Ότι είναι το σημείο που παράχθηκε σύγχρονη ιστορία, το σημείο που το συμβάν έκρινε τις εξελίξεις για το λιγότερο λίγες μέρες. Ότι αυτό που βλέπουμε και διαβαίνουμε τώρα δεν είναι στατικό και δεν είναι μόνο παρόν αλλά αλλάζει και είναι ταυτόχρονα παρελθόν και μέλλον.

Οι Ρωμαίοι όταν κατέκτησαν την Καρχιδόνα μετά από πολυετή πόλεμο και ήττες δικές τους φρόντισαν να εξαφανίσουν κάθε στοιχείο της Ιστορίας των Καρχηδόνιων. Ήξεραν ότι ένας λαός επιβιώνει στη μνήμη και στην ιστορία – προφορική, γραπτή, μνημειακή. Σήμερα, σε μια κίνηση φαινομενικά ξεκομμένη και αποσπασματική, στοιχεία της ιστορίας μας που βρίσκονται παντού γύρω μας σβήνονται ούτως ώστε να μην αναρωτιέται ο κόσμος με ένα μαζικό τρόπο και να μην έχει τα ερεθίσματα στην καθημερινότητά του να σκαλίζει τα περασμένα.

Εμείς καταλαβαίνουμε το σχέδιο και η μνήμη μας θα αποδειχτεί δυνατότερη από τη λήθη.