Ο Γολγοθάς της ΕΕ

Θα ανέβουμε τον Γολγοθά

της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέχρι τη σταύρωση;

Αυτή καθ’ αυτή η θεωρία περί  «μονόδρομου» της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι απολύτως  αντιδραστική. Είναι αστεία η θεώρηση ότι  «ο κόσμος μας όλος είναι η  Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ευρώ και έξω από αυτά υπάρχουν μόνο  «λιμοί, σεισμοί και  καταποντισμοί»

 

Γράφει ο Παναγιώτης Μαυροειδής

  

Είναι πολύ ευρεία  η ανθρωπότητα, με τα 181 κράτη της, τους λαούς της, τους πολιτισμούς  της, για να χωρέσει  στο στενό κορσέ των μόλις 27 χωρών της ΕΕ, των  μόλις 17 στην ευρωζώνη, των 6 βασιλιάδων και των 25 εκατομμυρίων ανέργων

Η θέση η δική μας και τη θέτουμε για νηφάλια συζήτηση είναι ακριβώς αντίθετη:Δεν υπάρχει λόγος να ανέβουμε στον Γολγοθά της ευρωζώνης και της ΕΕ μέχρι τέλους και να φτάσουμε στη σταύρωση.

Η μόνη λύση που ωφελεί το λαό είναι η  διπλή έξοδος από ευρωζώνη και ΕΕ, ενταγμένη σε μια νέα πορεία, με γνώμονα τα συμφέροντα της κοινωνικής εργαζόμενης πλειονότητας, πριν από όλα στην απασχόληση, την αξιοπρεπή ζωή, αλλά και  τη δημοκρατία και την ελευθερία.

Αυτός είναι ο άλλος δρόμος, ο αντικαπιταλιστικός δρόμος, ενταγμένος σε μια  σύγχρονη σοσιαλιστική κομμουνιστική στόχευση. Πρέπει να εξηγηθούμε για αυτή μας την θέση. Είμαστε σε μια κατάσταση όπου διαλύουν τη ζωή μας τα μνημόνια της τρόικα. Τι σημαίνει όμως  τρόικα; Είναι η ΕΕ, η ΕΚΤ, δηλαδή πάλι η ΕΕ και το ΔΝΤ.

Να λοιπόν ο πρώτος λόγος. Θέλουμε να ξεφύγουμε από τη θηλιά που μας έχουν βάλει αυτοί που στήνουν και επιβάλλουν τα μνημόνια, πατώντας επί δικαιωμάτων και πτωμάτων

Αλλά ας το δούμε και αλλιώς. Ποιο είναι το υπερ- κόμμα του ευρώ που φρίττει στην ιδέα της αποχώρησης από την ευρωζώνη; Δεν είναι η τρόικα εσωτερικού;   ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ; Δεν είναι ο Δασκαλόπουλος και ο ΣΕΒ; Είναι  δηλαδή οι υπερασπιστές των μνημονίων, της λιτότητας, των ιδιωτικοποιήσεων. Ο δρόμος τους δεν είναι δρόμος μας. Τα συμφέροντα τους είναι αντίθετα με αυτά των εργαζομένων, των ανέργων, των φτωχών, των μικρομεσαίων, που βάζουν λουκέτο, των αγροτών που ξεκληρίζονται.

Μας λένε κάποιοι, καλόπιστα ή κακόπιστα: Μα μήπως  κάνετε την τρίχα τριχιά και γενικεύετε συμπεράσματα για την ΕΕ, από μια άσχημη συγκυρία και την μετατρέπετε σε αποδιοπομπαίο τράγο?

Ας κοιτάξουμε πίσω λοιπόν.

Τι μας λέει το παράδειγμα της Ολυμπιακής; Πρόστιμα και κυνηγητό στο ελληνικό κράτος, μέχρι να την πουλήσει κοψοχρονιά στον ιδιώτη.

Είναι θεμελιώδης κανόνας αυτός για την ΕΕ: Κατάργηση κάθε δημόσιας επιχείρησης και δημόσιας λειτουργίας έστω και κουτσουρεμένης, στο όνομα του ‘’ελεύθερου’’ ανταγωνισμού, στην πραγματικότητα σε όφελος της δημιουργίας καπιταλιστικών ολιγοπωλίων ή  και μονοπωλίων σε κάθε αντίστοιχο ζωτικό τομέα.

Να θυμηθούμε το παράδειγμα των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά.  Εκεί έχουμε απόφαση και πρόστιμα επίσης,  που απαγορεύουν εκτέλεση μη πολεμικών και εκτός ΕΕ προμηθευτών ή πελατών.

Και αυτό είναι θεμελιώδης κανόνας στην ΕΕ:  Όχι διάρθρωση της παραγωγής με βάση δυνατότητες και ανάγκες απασχόλησης και ζωής αυτού του λαού- πχ η Ελλάδα είναι μια νησιωτική χώρα, με ναυτιλία, τι πιο απλό να έχει ναυπηγικές δραστηριότητες- αλλά με βάση ένα άλλο καταμερισμό σε ευρωπαϊκό επίπεδο που να βολεύει τους πολυεθνικούς γίγαντες.

Άλλο ένα παράδειγμα. Θυμόμαστε τον υπουργό του ΠΑΣΟΚ που έλεγε πως ‘’άμα βγούμε από το ευρώ δε θα έχουμε ούτε ζάχαρη για τον καφέ μας’’. Και το έλεγε τη στιγμή που έκλειναν με απόφαση της ΕΕ ή περιόριζαν την παραγωγή τα ελληνικά εργοστάσια ζάχαρης, μετατρέποντας την Ελλάδα σε εισαγωγέα από εξαγωγέα. Υπάρχει όμως και μια ακόμη ουσιώδης διάσταση της ΕΕ σε ότι αφορά την εσωτερική δομή των κοινωνικο-οικονομικών λειτουργιών, που αποτελεί κριτήριο για την αριστερά.

Είναι η  αντιδραστική αναδιάρθρωση των εργασιακών σχέσεων. Η προώθηση της ελαστικής εργασίας. Η  διάλυση των ασφαλιστικών συστημάτων. Η επιχειρηματοποίηση της παιδείας.

Για όλα αυτά, υπάρχουν πολλές σελίδες και δείγματα αντιδραστικής γραφής της ΕΕ με συνόδους και οδηγίες επιβολής των αντικοινωνικών αθλιοτήτων.

Αυτή είναι η ΕΕ και από εδώ ξεκινά η στάση μας.

Σε αυτές τις ζωτικές λειτουργίες της, πρέπει να προσέξουμε ακόμη μία: Η ΕΕ δεν ήταν μόνο μια ένωση του κεφαλαίου απέναντι στις εργατικές τάξεις και τους λαούς της Ευρώπης. Είχε πάντα ως μια ιδιαίτερη λειτουργία ή αποτέλεσμα την κατίσχυση των ηγεμονικών καπιταλιστικών  χωρών σε βάρος  των περιφερειακών, πράγμα που έχει διπλή αρνητική επίδραση στους λαούς αυτών των χωρών. Αυτή την  λειτουργία, που χτίσθηκε με αιματηρές συνέπειες  δεκαετίες τώρα, ήρθε να την κλειδώσει, να τη στερεώσει  το ευρώ.

Το ευρώ ήταν πάντα το μαλακό νόμισμα για τις εξαγωγικές χώρες το σκληρό νόμισμα για τις πιο αδύνατες. Τα ελλείμματα του νότου είναι ακριβώς τα πλεονάσματα του βορρά.

Αποτέλεσε και αποτελεί τον αστυνόμο διατήρησης αυτής της ανισοτιμίας, έχοντας χαθεί μέσα στην ευρωζώνη η δυνατότητα στοιχειώδους άμυνας μέσω εθνικής νομισματικής πολιτικής.

Αλλά είναι και ο δημιουργός και ο «λαδωτής» της χρεομηχανής που έχει στηθεί. Δεν είναι άσχετη η γιγάντωση του χρέους με το ευρώ. Τι έγινε την περίφημη δεκαετία 2000-2009,  που υποτίθεται πως ‘’έδεναν  τα σκυλιά με του λουκάνικα’’; 489 δις δάνεια για να καλυφτεί ένα αθροιστικό έλλειμμα 15 δις, μόλις 3% επί των δανείων.

Μας  έδωσαν επομένως   ‘’τζάμπα, αβέρτα και φτηνό ευρώ’’, όχι για να καλυφτούν  έλλειμμα ή χρέος, αλλά για δυο λόγους:

Για να αγοράσουμε τα προϊόντα των ευρωπαϊκών πολυεθνικών ή να κάνουμε  έργα τύπου μεγάλων αξόνων, που θα έκαναν  οι εταιρείες τους, μαζί με ντόπιους εργολάβους. Έδωσαν λεφτά για να κάνουν business, για  να τους επιστραφούν μαζί με κέρδος, αλλά έχοντας φουντάρει και ολόκληρους κλάδους στην Ελλάδα. Για να δημιουργήσουν χρέος, να δουλέψει η τοκογλυφία, να μας  αποθηκεύσουν, να στήσουν τη χρεομηχανή. Το  ίδιο δεν έγινε και στην Κύπρο σε μια νύχτα;

Ας ξαναδιαβάσουμε με άλλο μάτι,  αυτό που έλεγαν τότε για το μηχανισμό της ΟΝΕ και τις τρεις  θεμελιώδεις προϋποθέσεις της.

Πρώτο, κοινό νόμισμα. Εισήγαγαν το ευρώ με τις παραπάνω λειτουργίες.

Δεύτερο, ενιαίο τραπεζικό σύστημα.  Έχουμε πλέον την ΕΚΤ σε ρόλο δικτάτορα, αλλά δεν έχει φτιαχτεί και ακριβώς, για αυτό προχωράνε τώρα σε τραπεζική εποπτεία ή/και ένωση.

Τρίτο, δημοσιονομική πειθαρχία. Είναι ακριβώς αυτό που ζούμε τώρα με τα μνημόνια.

Να γιατί Ευρωζώνη σημαίνει μνημόνιο, μνημόνιο σημαίνει Ευρώ.

Βεβαίως για να γίνουν αυτά έπρεπε να είχαν και να έχουν  εδώ πρόθυμους. Και έχουν  βέβαια.  Ο λόγος για την ελληνική ολιγαρχία και για το πολιτικό σύστημα και κράτος που δρα για λογαριασμό της. Η απόλυτη ταύτιση της ελληνικής αστικής τάξης δεν αφορά μόνο τον κοινωνικό κανιβαλισμό σε βάρος των εργαζομένων, αλλά εξ ίσου και την υπερ-αντιδραστική στροφή που συντελείται σε βάρος κάθε έννοιας δημοκρατίας και λαϊκής κυριαρχίας.

Παρ’  όλα αυτά, υπάρχει και άλλη αντίρρηση σε μια πρόταση εξόδου από ευρωζώνη και ΕΕ! ‘’Κακώς μπήκαμε, αλλά τώρα παντρευτήκαμε, μια κουβέντα είναι να βγεις’. Είναι σα να προτείνετε να πηδήξουμε από το αεροπλάνο’’.

Τι απαντάμε εδώ σε αυτές τις εξυπνάδες; Ότι τα πολύ χειρότερα είναι  μπροστά, δεν είναι πίσω.

Το «σύμφωνο για το ευρώ», θέτει γραμμή μείωσης μισθών σε όλη την ΕΕ, συνδέοντας τους μισθούς με την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών προϊόντων σε σχέση με Κίνα, Ινδία κλπ.

Το «Δημοσιονομικό σύμφωνο»,  καταργεί τις δημόσιες κοινωνικές πολιτικές, στο όνομα των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών επιβάλλοντας αυτόματα πρόστιμα, με απόφαση κατά πλειοψηφία, απευθείας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η Τραπεζική ένωση ή τραπεζική εποπτεία που αποφασίστηκε πρόσφατα, ολοκληρώνει τη στόχευση της ευρωζώνης για ενιαίο τραπεζικό σύστημα, εποπτευόμενο φυσικά από τη Γερμανία.

‘’Δεν μπορείτε να πληρώσετε ότι σας φόρτωσα; Δώστε μου τις τράπεζες’’! Αυτή είναι η ουσία. Και θα πάει πάρα πέρα με την «πολιτική ένωση»: «Θέλετε να αναλάβω βάρη περιφερειακών ανισοτήτων που εγώ δημιουργώ; Δώστε μου όλη τη δημόσια περιουσία, δώστε μου και τη δημοκρατία».

Αλλά, δεν είναι μόνο αυτά. Έρχεται και η «πρόταση (της συμμορίας)  των τεσσάρων», δηλαδή Γιουνκέρ, Ρομπάι, Ντράγκι, Μπαρόζο, που  προτείνει ανοιχτά πλέον μνημόνια  για όλες τις χώρες  της ευρωζώνης, ανεξάρτητα από χρέος ή έλλειμμα,  απευθείας συνομολογημένα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Όλα αυτά μαζί, σχηματίζουν  την μεγάλη εικόνα: Η ΕΕ είναι ένα αντιλαϊκό εργαλείο για την ‘’επανίδρυση του καπιταλισμού στην Ευρώπη’’ (όπως το έθεσε ο Σαρκοζί’’), σε συνθήκες  μιας μεγάλης δομικής καπιταλιστικής κρίσης, εργαλείο διπλά φονικό για τις περιφερειακές χώρες.

Δε μας φέρνουν μόνο φτώχεια και ανεργία. Καταργούν κάθε έννοια,  έστω δυνητικής,  λαϊκής κυριαρχίας σε κάθε χώρα, πηγαίνοντας μας  πίσω όχι από τον Οκτώβρη αλλά και από τη γαλλική επανάσταση που μετέτρεψε τους υπηκόους σε πολίτες.

Το ερώτημα είναι ‘’τι κάνουμε’’;

Παραμονή στην ευρωζώνη και την ΕΕ, σημαίνει ότι γκαζώνουμε μέσα στη λάσπη.

Η αφετηρία της  λύσης είναι η διπλή έξοδος από ευρωζώνη και ΕΕ,  μαζί με  διαγραφή του χρέους όσο πιο γρήγορα γίνεται.

Το επόμενο βήμα ασφαλώς είναι μια αντικαπιταλιστική παραγωγική ανασυγκρότηση. Δεν πρόκειται για τεχνοκρατικό μόνο ή κυρίως ζήτημα. Πριν από όλα προϋποθέτει  μια εντελώς αντίθετη φιλοσοφία.

Στη θέση του ιδιωτικού καπιταλιστικού κέρδους, πρέπει να μπει  το δημόσιο κοινωνικό όφελος και οι παραγωγοί του, δηλαδή ο κόσμος της εργασίας.

Συνεπώς είναι μια κατεύθυνση με ορισμένους θεμελιώδεις πυλώνες.

Στόχος της παραγωγής να είναι κάλυψη των εσωτερικών αναγκών, όχι επίτευξη ανταγωνιστικότητας για εξαγωγές γενικά. Δε θέλουμε ‘’αριστερή’’ εκδοχή του  μοντέλου ΣΕΒ. Δεν σώζουμε τη χώρα γενικά, αλλά το λαό της. Οι  εργαζόμενοι να είναι σε καλύτερη θέση στην παραγωγή (και στη διανομή φυσικά, αλλά όχι μόνο εκεί).  Και στο τιμόνι σε μια πορεία. Δε θέλουμε μοντέλο Κίνας με 12ωρα, εργοδοτικό και κρατικό δεσποτισμό και μισθούς πείνας

Αναπροσανατολισμός  της διάρθρωσης της παραγωγής με βάση τις λαϊκές ανάγκες. Δε μπορεί να μην έχεις εργοστάσιο ζάχαρης ή μια συνεταιριστική γαλακτοβιομηχανία για παράδειγμα  και να έχεις βιομηχανία μηχανών για τυχερά παιχνίδια.

Ο δρόμος αυτός συνεπώς δεν θα είναι ανέφελος κοινοβουλευτικός περίπατος. Συγκροτεί μια   συνεκτική ενότητα οικονομικών μέτρων  και πολιτικών επιλογών, που οδηγεί σε μια οξύτατη  σύγκρουση δυο αντίπαλων κόσμων.  Μιας λαϊκής συμμαχίας με κέντρο τον κόσμο της εργασίας και τον κόσμο του κεφαλαίου από την άλλη μεριά. Αυτό είναι το πεδίο της πρόκλησης για την αριστερά.

* το άρθρο γράφηκε για το τεύχος 23 του περιοδικού babushka